11 Temmuz 1995… Avrupa’nın kalbinde, insanlık onurunun ayaklar altına alındığı bir gün. Birleşmiş Milletler’in "güvenli bölge" ilan ettiği Srebrenitsa’da, 8.372 Boşnak erkek ve erkek çocuk, sırf Müslüman oldukları için sistematik biçimde katledildi. Sırp birlikleri, General Ratko Mladić komutasında bölgeye girdiğinde, geride yalnızca bir halkın değil, insanlığın da utancı kaldı.
Srebrenitsa Katliamı, Bosna Savaşı (1992-1995) sırasında yaşanan en kanlı ve en trajik olaydır. Uluslararası Ceza Mahkemesi bu olayları soykırım olarak tanımlamıştır. Katliam günlerinde, kadınlar ve çocuklar otobüslerle bölgeden zorla çıkarılırken, erkekler ormanlık alanlarda kurşuna dizildi; cesetleri toplu mezarlara gömüldü, ardından bu mezarlar tekrar açılıp başka yerlere taşınarak deliller yok edilmeye çalışıldı.
Olayların yaşandığı sırada, Srebrenitsa’da görevli olan Hollandalı BM askerleri, sivilleri korumak için gönderilmiş olsalar da yeterli müdahaleyi yapamadılar. Bu durum, uluslararası toplumun sorumluluğunu da bir kez daha sorgulatmış oldu.
Bugün, bu vahşetin 30. yıl dönümünde yalnızca Srebrenitsa kurbanlarını değil, aynı zamanda unutturulmaya çalışılan acıları, bastırılmak istenen hafızayı da hatırlıyoruz. Çünkü hafıza, bir toplumun ayakta kalma biçimidir.
Bu satırları okuyan bizler – İskeçe'nin Türk Müslüman azınlığı olarak – bu acıyı sadece insanî bir duyarlılıkla değil, aynı zamanda derinden tanıdığımız bir adalet arayışıyla hissediyoruz. Kimliğimizden, inancımızdan ya da kökenimizden ötürü zaman zaman görünmez kılınmamız, dilimizin, kültürümüzün yok sayılması, bizleri dünyanın farklı yerlerinde yaşanmış zulümlere daha duyarlı hale getirdi.
Srebrenitsa bize sadece neyin kaybedilebileceğini değil, aynı zamanda neyi korumamız gerektiğini de öğretiyor:
Birlik duygusunu
Hafızayı
Adalet talebini
Ve her şeye rağmen insan kalabilmeyi
Bu katliamın yıldönümünde yalnızca üzülmek değil, hatırlamak ve hatırlatmak da bir görevdir. Genç nesillere, bu toprakların geçmişte neler gördüğünü, nefretin ve ayrımcılığın nelere yol açabileceğini anlatmak zorundayız.
Srebrenitsa’da toprağa düşenlerin anısına saygıyla…
Ve her yerde, her şartta onurlu yaşam mücadelesi veren bütün azınlıklara, halklara selamla.
