3 Kasım güneş tutulması (30-10-13)

 3 Kasım 2013 tarihinde Güneş Tutulması yaşanacak.

 3 Kasım’daki hibrit Güneş tutulması, halkalı olarak başlayacak, tam tutulma olarak devam edecek ve bitecek. Tutulmanın başlangıcı ve büyük bölümü Atlantik Okyanusu üzerinde gerçekleşecek. Ay’ın gölgesi Afrika’nın batısında karaya basacak ve Afrika kıtasının doğusuna ulaştığında tutulma sona erecek. Tutulma Afrika’nın tam tutulma şeridi dışında kalan bölümünün neredeyse tamamından ve bazı güney Avrupa ülkeleri ile Yunanistan ve Türkiye’den parçalı tutulma olarak görülebilecek. Tutulma ülkemizde öğlen saatlerinde görülebilecek. Ülkemizin güneyinde Güneş’in yüzde 10 kadarı örtülürken, kuzeyde tutulma oranı daha küçük olacak.

GÜNEŞ TUTULMASI NEDİR?

 Ay Güneş’ten yaklaşık 400 kere daha küçük fakat bize Güneş’ten 400 kere daha yakın olduğu için gökyüzünde ikisi de aynı büyüklükte gözükürler. Bir Güneş Tutulması, Ay’ın Güneş ile Dünya arasına girmesi ve bazı özel koşulların sağlanması neticesinde meydana gelir. Tutulmanın olabilmesi için, Ay’ın Yeniay safhasında olması ve Yer etrafındaki yörüngesinin düzlemi ile Yer’in Güneş etrafındaki yörünge düzleminin arakesit noktaları doğrultusunun Güneş’in merkezinden geçmesi gerekir. Diğer bir deyişle Güneş Ay ve Dünya aynı doğrultuda olmalıdır. Bilindiği üzere bir yıl içerisinde 12 ay vardır. Ay, Dünya etrafında bir yılda 12 kez dolanır. Şayet Ay’ın yörünge düzlemi Dünya’nın Güneş etrafındaki yörüngesi ile çakışık olsaydı, bir yılda 12 kez Güneş tutulması meydana gelirdi. Fakat durum böyle değildir. Ay’ın yörünge düzlemi ile Dünya’nınki arasında yaklaşık 5 derecelik bir açı vardır. Bu açı nedeniyle Dünya, Ay ve Güneş, Ay’ın Dünya etrafındaki her dolanımında tam olarak aynı doğrultuda bulunmazlar. Ay gökyüzünde kimi zaman Güneş’in üstünden kimi zaman da altından geçer. Böylece her ay bir Güneş tutulması oluşmaz. Yapılan hesaplar bir yılda en az iki, en çok beş Güneş tutulması olabileceğini göstermiştir. Üç tip güneş tutulması meydana gelebilir. Tam, halkalı ve parçalı tutulma. Bir Güneş tutulmasının tam veya halkalı oluşu Ay’ın Dünya’ya uzaklığı ile belirlenirken, parçalı oluşu, Ay, gözlem yeri ve Güneş arasındaki açıyla; bir başka deyişle, her üçünün tam olarak aynı doğrultuda bulunmamasıyla ilgilidir. Bu durumda, Güneş’in sadece bir kısmı Ay tarafından örtülebilir. Bilindiği gibi Ay, Dünya çevresinde basıklığı az da olsa elips şeklindeki bir yörüngede dolanır. Bundan dolayı Dünya’ya olan uzaklığı her an değişmektedir. Eğer tutulma anında Ay Dünya’ya yeteri kadar yakınsa, görünen çapı Güneş’in görünen çapından büyük olur, Güneş diskinin tamamı örtülür ve tam tutulma meydana gelir. Aksi takdirde Güneş diskinin tamamı örtülmez, diskin sadece iç kısmı örtülür ve bir halkalı tutulma oluşur. Bazen de Ay ve Güneş’in konumları öyledir ki, Ay, Güneş diskinin ancak bir kısmını örter. Bu durumda da parçalı tutulma meydana gelir. Tam ve halkalı tutulmaların maksimum örtülme evresinden önceki ve sonraki dönemlerinde de parçalı tutulma evresi bulunur. Tam Güneş tutulması diğer tutulma türlerine göre çok daha önemlidir. Zira, tam tutulmada Güneş’in tamamı Ay tarafından birkaç dakika için örtüldüğünden, bu sırada yapılacak gözlemlerden yıldızımızın dış atmosfer tabakaları, özellikle koronasının fiziği hakkında önemli bilgiler elde edilir. Bir Güneş tutulması Dünya üzerinde ancak belirli bölgelerden görülebilir. Çünkü Ay’ın çapı Dünya’nınki ile mukayese edildiğinde çok küçük olduğundan, Ay’ın Güneş tarafından Dünya üzerine düşürülen gölgesinin çapı birkaç yüz km’yi geçmez. Dolayısı ile sadece bu gölgenin düştüğü yerlerde Güneş tutulması gözlenebilir. Hâlbuki Ay tutulmalarında durum böyle değildir. Bunlar, Dünya üzerinde o anda gece olan yerlerin tümünden gözlenebilir. Ay tutulmalarında Dünya, Ay ile Güneş’in arasına girer ve Dünya’nın gölgesi Ay’ın tamamını perdeleyebilecek kadar büyük olur.
veya bakınız http://tr.wikipedia.org/wiki/G%C3%BCne%C5%9F_tutulmas%C4%B1

Ülkemiz Yunanistan'da öğlen saatlerinde gerçekleşecek. Güney kısımlarda, Girit ve yakınları, yüzde10 a varan tutulma, yaklaşık bir saat tutacak. Kuzey kısımlarda, Selanik ve yakınları, yüzde 7 ye ancak varabilecek ve yaklaşık yarım saat görülebilecek. Daha detaylı olarak

  Atina 15:08den 16:05e kadar

  Selanik 15:16dan 15:47ye kadar

  Hania 15:04ten 16:17ye kadar.

 Güneş tutulması çıplak göz ile farkedilemezken, özel filtreli gözlükler veya teleskop ve benzeri aletlerle net bir şekilde görülebilecek. Biz sadece, meraklılarına, hayırlı seyirler dileriz.